Od roku | Nazwa ulicy |
2002 | Pola Wincentego |
1951 | Boczna |
1945 | Pola Wincentego |
przed 1945 | Pohlstrasse |
Ilość mieszkańców w 2002 roku: 22 osób |
Wincenty
Pol
Urodził się 20 kwietnia 1807 r. w Lublinie.
Jego ojciec, Franciszek Ksawery Pohl, był Niemcem, matka, Eleonora Longchamps, pochodziła ze spolonizowanej
rodziny francuskiej. Uczył się w gimnazjum we Lwowie, tam też rozpoczął studia
uniwersyteckie na wydziale filozoficznym, które ukończył w 1827 r. W trzy lata
później został zastępcą lektora języka i literatury niemieckiej na Uniwersytecie
Wileńskim.
1807 - 1977
Wybuch w 1839 roku Warszawie powstania przeszkodził Polowi w planowanej karierze
uniwersyteckiej. Poeta wziął udział w irredencie jako podchorąży 10 pułku ułanów
litewskich. Był ranny, otrzymał krzyż Virtuti Militari za waleczność oraz awans
na podporucznika. Po klęsce powstania na Litwie emigrował, ale działalności
patriotycznej nie przerwał. Współpracował z generałem Józefem Bemem w
organizowaniu wychodźstwa, po osiedleniu się w Galicji wstąpił do tajnego
Związku Dwudziestu Jeden, a później prawdopodobnie do Związku Węglarzy Polskich.
W 1840 r. osiedlił się w Maryipolu pod Bieczem. Z coraz większym krytycyzmem
odnosił się do pracy konspiracyjnej. W powstaniu 1846 nie wziął udziału. Po raz
ostatni zaangażuje się w walkę o niepodległość kraju podczas Wiosny Ludów,
zostanie wówczas na krótko adiunktem sztabu Gwardii Narodowej we Lwowie. Odtąd
stanie się rzecznikiem działalności legalnej w polityce oraz orędownikiem
konserwatywnego programu społecznego.
W 1849 został profesorem geografii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Geografią
interesował się przez całe życie. Znał prace A. Humboldta, z którym się
przyjaźnił, K. Rittera. Odbywał wycieczki naukowe w Tatry i Beskidy. Zebrany
materiał, obejmujący: "kształt i powierzchnię kraju, względne i bezwzględne
stosunki poziomu", budowę geologiczną, sieć wodną, szatę roślinną, florę,
stosunki etnograficzne, miał mu posłużyć do napisania geografii Polski. Także w
czasie swoich pobytów w Austrii i Prusach zapoznawał się z zakładami i zbiorami
poświęconymi naukom przyrodniczym. Należał do wielu towarzystw naukowych, m.in.
w Królewcu, Lipsku, Lwowie, Tyrolu, Pradze. W 1853 r. został zwolniony z
uniwersytetu pod pozorem nielojalności wobec władz.
Dalsza pracę utrudnił mu pogarszający się wzrok. Od urodzenia, a może po
przebytej w dzieciństwie chorobie, nie widział na jedno oko. W 1868 r. oślepł
zupełnie. Ostatnie lata życia spędził w Krakowie, gdzie zmarł 2 grudnia 1872 r.
Jako poeta debiutował Pieśniami Janusza (Paryż 1833, w rzeczywistości
1835), zbiorem 51 wierszy. Niektóre z nich, ze skomponowaną do nich muzyką,
zyskały ogromną popularność i weszły na trwałe do śpiewników narodowych (np.
Śpiew z mogiły). Sławę, obok Mohorta, przyniosła mu epicka
kompozycja Pieśń o ziemi naszej (wyd. 1843 ), poetycki opis podróży po
ziemiach dawnej Polski (Litwa, Polesie, Wołyń ). Fragmenty Pieśni
tłumaczone były na język francuski, niemiecki, rosyjski, ukraiński.