Józef Lompa

1797 - 1863

Józef Piotr Lompa urodził się 29 czerwca 1797 roku w Oleśnie na Górnym Śląsku. Pierwszą edukację odebrał w Katolickiej Szkole Ludowej. Był utalentowanym i pojętnym chłopcem. Okazywał wiele zdolności i zamiłowania do muzyki, dlatego śpiewał w chórze i pobierał lekcje muzyki. W wieku 14 lat został wysłany do Wielunia, gdzie uczęszczał do szkoły i dorabiał jako organista w klasztorze Ojców Reformatów. Zanim osiągnął pełnoletność pracował jeszcze na etacie w kancelarii sądu, jako nauczyciel, tłumacz, prawnik i sekretarz. W lipcu 1815 roku osiemnastoletni Lompa wstąpił do Katolickiego Seminarium Nauczycielskiego we Wrocławiu. Stamtąd wyjechał do Cieszyna a w 1817 roku do Łomnicy. W obu tych miejscach pracował jako nauczyciel.

W 1818 roku, w wieku 21 lat, ożenił się z Marią Bensiówną. Krótko po ślubie przeprowadził się do Lublińca, a rok później do Lubszy, gdzie objął stanowisko organisty i nauczyciela.

W Lubszy Lompa spędził 30 lat swojego życia. Wybudował szkołę w której sam uczył 250 dzieci. Dzięki niemu do kościoła sprowadzono nowe organy, a wieżę podwyższono o 7 łokci. W ogrodzie koło szkoły posadził 200 drzew owocowych i 300 gatunków innych rośli, a przy każdej z nich wbił tabliczkę z nazwą po polsku, łacińsku i niemiecku. W Lubszy zaczął też tłumaczyć i wydawać książki. Lompa mówił o sobie: "Wysilałem się w Lubszy dla dobra powszechnego na wszystkie strony". Lecz większość jego starań szła na marne.

W 1836 roku umarła jego żona osierocając sześcioro dzieci. Rok później Lompa ożenił się ponownie i miał kolejnych sześcioro dzieci. Mimo, że Lompa pisał wiele książek nie wiodło mu się najlepiej. Oskarżono go o pijaństwo, buntowanie chłopów i próżność.

W 1850 roku stracił pracę organisty i nauczyciela. Rok później przeprowadził się do Woźnik. Z braku pieniędzy musiał sprzedawać handlarzom papier, na którym znajdowały się jego cenne rękopisy. Od 1860 roku zdrowie Lompy pogarszało się. Zmarł 29 marca 1863 roku w Woźnikach i tam został pochowany.

Lompa napisał 191 baśni i legend śląskich, opowiadania fantastyczne a także powieści historyczne. Opublikował zbiór wierszy pt.: "Kwiaty moralne, zbierane na Górze Świętej Anny". Pisał i tłumaczył podręczniki szkolne i artykuły etnograficzne. Wydawał informatory dotyczące pszczelarstwa i ogrodnictwa. Pomagał chłopom w pisaniu listów do urzędów. Był inicjatorem Towarzystwa Pracujących dla Oświaty Ludu Śląskiego. Pozostały po nim listy do Ignacego Jana Krasickiego i ks. Damrota. Przyczynił się do utrzymania języka polskiego i obyczajów polskich na Śląsku.